10 december 2021
Onlangs verscheen in de media een brochure over de uitkomsten van het meerjarig Indië onderzoek. Hierin presenteren de onderzoekers de verschillende deelstudies en het overkoepelende samenvattende slotwerk, vooruitlopende op de officiële presentatie op 17 feb 2022. Voor uw informatie is de brochure bijgevoegd.
Deze publicatie is voor het bestuur van het Veteranen Platform aanleiding hierover een standpunt in te nemen.
—————–
“Als Veteranen Platform en daarmee een belangrijke vertegenwoordiger van Nederlandse Indië veteranen, zijn wij verrast door het persbericht van Amsterdam University Press, waarin de 12 publicaties worden aangeprezen van het Meerjarig Indië Onderzoek. De resultaten van het onderzoek worden 17 feb 2022 officieel gepresenteerd, maar met het vrijgeven van de titels en korte inhoudsopgaven van de afzonderlijke delen nemen de onderzoekers een voorschot op deze resultaten. De voorpublicatie leidt tot verontwaardiging en vragen, niet alleen bij de Indië veteranen en hun nabestaanden.
Met name de suggestieve titel van het Slotwerk, dat fungeert als een samenvattend document van het gehele onderzoek, baart ons grote zorgen. Als deze titel (“Over de grens. Nederlands extreem geweld in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949”) de lading moet dekken van de inhoud, vragen wij ons af of de onderzoekers zich hebben gehouden aan de opdracht van het kabinet, die o.a. stelt: ‘Een dergelijk onderzoek dient zich niet te beperken tot de geweldspleging door alle partijen ……., doch nadrukkelijk in te gaan op de brede context van de naoorlogse dekolonisatie (inclusief samenleving) en het politiek, bestuurlijk, justitieel en militair optreden in 1945–1949 in voormalig Nederlands-Indië /Indonesië, zowel vanuit Haags als vanuit lokaal perspectief’ (Kamerstuk 26049, nr. 82).
Het optreden van de krijgsmacht zou dus moeten worden beschouwd vanuit de toenmalig politieke en juridische context en tijdsgeest vanuit een multiperspectieve invalshoek. Naast het Nederlandse optreden zouden ook de rol en acties van de republikeinse autoriteiten, strijdgroepen en andere groeperingen fundamenteel moeten worden onderzocht en gewogen. Afgaande op de titels van zowel het Slotwerk als de deelstudies, heeft het er nu alle schijn van dat onze Nederlandse en KNIL veteranen worden geslachtofferd en als zondebok worden aangewezen voor het wederzijds gebruik van (incidenteel buitensporig) geweld. Dit beeld doet geen recht aan de 220.000 Nederlandse militairen die door onze regering zijn uitgezonden naar Nederlands Indië en waarvan het overgrote deel zich loyaal, integer en naar eer en geweten heeft ingezet, met oog voor de lokale bevolking. Het doet zeker geen recht aan de ca. 6.000 Nederlandse veteranen die daar hun leven lieten en hun nabestaanden.”
